- Dr. Stephen Kellert
De uitdaging bij biophilic design ligt in het aanpakken van tekortkomingen in hedendaagse gebouwen, landschappen en binnenhuisarchitectuur door een kader te introduceren voor een positieve natuurbeleving in de gebouwde omgeving (Kellert et al 2008, Kellert 2012, Kellert and Finnegan 2011). Het doel van biophilic design is om in moderne gebouwen en structuren een goede leefomgeving te creëren voor de mens als biologisch organisme. Deze leefomgeving dient de gezondheid, fitheid en het welzijn van de mens te bevorderen.
Voor het succesvol toepassen van biophilic design moet er consequent worden voldaan aan een aantal basisdoelstellingen en -principes. Deze principes vormen de fundamentele voorwaarden voor de effectieve toepassing van biophilic design. Dit zijn:
- Voor biophilic design is herhaald en duurzaam contact nodig met de natuur.
- Biophilic design richt zich op de menselijke aanpassing aan de natuurlijke wereld die in de loop der tijd de gezond- en fitheid van de mens heeft verbeterd.
- Biophilic design legt de nadruk op een emotionele verbondenheid met bepaalde plekken en omgevingen.
- Biophilic design bevordert positieve interacties tussen mens en natuur. Deze vergroten ons gemeenschapsbegrip en geven een rol aan zowel de mens als de natuur.
- Biophilic design stimuleert geïntegreerde ontwerpoplossingen die elkaar versterken en verbonden zijn met de natuur.
Binnen biophilic design worden verschillende ontwerpstrategieën toegepast. Het gaat hierbij om drie manieren om de natuur in de gebouwde omgeving te beleven: de directe natuurbeleving, de indirecte natuurbeleving en de beleving van plaats en ruimte. 24 elementen van biophilic design vallen in elk van deze drie categorieën. Wegens ruimtegebrek kunnen we deze strategieën van biophilic design hier nu niet allemaal beschrijven. Maar binnenkort zullen we deze informatie online publiceren in samenwerking met de architect Elizabeth Calabrese. Hieronder volgt een lijst met belevingen en kenmerken van biophilic design:
Veel succesvolle biophilic designs zijn geïnspireerd op kwaliteiten en eigenschappen van natuurlijke omgevingen zonder exacte kopieën te zijn.
Directe natuurbeleving
Licht
Lucht
Water
Planten
Dieren
Natuurlijke landschappen en ecosystemen
Weer
Brand
Indirecte natuurbeleving
Afbeeldingen van de natuur
Natuurlijke materialen
Natuurlijke kleuren
Nabootsen van natuurlijk licht en lucht
Natuurlijke vormen en contouren
Oproepen van de natuur
Veelheid aan informatie
Leeftijd, verandering en de tand des tijds
Natuurlijke geometrie
Ecologische denkwijzen
Beleving van plaats en ruimte
Vergezicht en toevluchtsoord
Georganiseerde complexiteit
Integratie van delen in het geheel
Transitionele ruimtes
Mobiliteit en signalisatie
Plaatsgebondenheid (cultureel en ecologisch)
Het gebruik van natuurlijke materialen zoals hout, en ruimtes die natuurlijke geometrie bevatten zoals fractalen en krommingen, kunnen als zeer prettig en stimulerend worden ervaren.
Zoals eerder gezegd, draait het bij biophilic design om het creëren van goede leefruimtes voor de mens als biologisch organisme in de moderne gebouwde omgeving. Een goede leefomgeving betekent een milieuvriendelijke en productieve omgeving waarin mensen optimaal kunnen functioneren. Ecosystemen bestaan uit een web van elkaar versterkende en complementaire relaties, waarbij het uiteindelijke geheel groter is dan de som der delen. Net als bij alle andere organismen hangt effectief menselijk functioneren af van een omgeving die ecologisch verbonden en niet opgesplitst is. Door specifieke strategieën voor biophilic design te benoemen, lopen we het gevaar dat we daarmee juist een gefragmenteerde en onsamenhangende toepassing ervan stimuleren. Biophilic design moet eigenlijk alleen worden toegepast als de verschillende toepassingen elkaar versterken en aanvullen, zodat er een volledig geïntegreerd en samenhangend geheel ontstaat.
De creatieve wisselwerking tussen natuurlijk licht, ruimtelijkheid, planten en water in een centraal atrium kan de kwaliteiten van een buitenomgeving simuleren in een binneninterieur.
Biophilic design is veel meer dan alleen een technisch en methodologisch hulpmiddel. Uiteindelijk zal de succesvolle toepassing ervan net zoveel afhangen van een nieuw bewustzijn ten aanzien van de natuur als van het implementeren van een nieuwe ontwerptechniek. Met biofilie en biophilic design erkennen we hoezeer het fysieke en mentale welzijn van de mens nog steeds afhangt van de kwaliteit van onze relatie met de natuurlijke wereld waar wij onderdeel van zijn en blijven. Succesvolle toepassing van biophilic design hangt af van het besef dat de natuurbeleving de basis vormt (en blijft vormen) voor een gezond, productief en waardevol menselijk bestaan.
Referenties:
Kellert, S, J. Heerwagen, M. Mador, eds. 2008. Biophilic Design. John Wiley.
Kellert, S. 2012. Birthright. New Haven: Yale University Press.
Kellert, S and B. Finnegan. Video: Biophilic Design: the Architecture of Life. www.bullfrogfilms.com.
Dankbetuigingen: Dit document is mede tot stand gekomen dankzij de samenwerking met architect Elizabeth Calabrese, en een project gericht op de ontwikkeling van een biophilic design-kader voor het bedrijf Google, met name de inzichten van Terrapin Bright Green, Judith Heerwagen, SERA Architects en Google-medewerkers.
- Leefomgevingen van de mens
